Zaterdag 5 Mei 1945. Oos : We blijven nog even afwachten, later gaat het misschien direct naar het Westen. Als de Americanen hier zijn.

Zaterdag.

We blijven voorlopig nog even afwachten, later gaat het misschien direct naar het Westen. Als eerst de Americanen maar hier zijn, dan vertrouw ik de zaak pas goed. Je zweeft telkens tussen hoop en vrees. Het idee naar huis te gaan maakt je weer dol. Je merkt het aan iedereen: als hij van plan is naar huis te gaan wordt hij onrustig en opgewonden.

Lang uitgeslapen en toen de etage helpen schoonmaken. De toiletten worden schoongemaakt, de W.C. uitgemest (de fecaliën lagen boven de rand uit!) Je moest oppassen niet met je achterste er in te gaan zitten. De toestand van het lager is niet te beschrijven. Overal viezigheid en stank, en verder sloopt iedereen wat er aan hout is weg om te kunnen koken. Het is dat er hoe langer hoe meer meubilair verdwijnt. Hoe iemand in koelen bloede een stoel kapot kan zagen is me een raadsel. En dan die voorraden op de kamers, daar lach je je ook een ongeluk om. De Fransen tegenover ons kunnen beslist een winkeltje opzetten, van alles hebben ze een zak vol. En dan de flessen wijn en zelfs complete stellen damesondergoed e.d. die kerels hebben wel zo naar hartelust geplunderd, hun vandalisme hebben ze eindelijk bot gevierd. Barnatan is wat dat betreft het toppunt. Nooit ijverig als er gewerkt moet worden, maar nu … hij sjouwt de hele dag.

Vandaag zijn Hans, Thijs en Jan v.d. Braak vertrokken. Misschien knijpen ze er in Friedrichsfelde, als ze het niet vertrouwen, of dat het te ver lopen wordt. Iedere Rus schijnt anders te weten dat iedereen naar huis gestuurd wordt. Een Hollander die naar Rusland wilde omdat hij in Holland niets meer heeft, mag niet naar Rusland, maar moet naar Holland.

In de stad wordt koortsachtig opgeruimd, iedereen moet zijn straat schoonmaken. De Amerikaanse troepen schijnen Maandag te komen, dan kunnen net de lijken opgeborgen zijn en de straten opgeruimd. Er slepen zelfs al mensen met glas voor ramen!

Vandaag een koffer naar Frau Lisureck gebracht, in de hoop dat ze het ons later zal kunnen sturen. Wat moeten we een hoop achterlaten! Meer dan een rugzak heb ik nu niet meer als bagage, gelukkig. Er zijn jongens die met een handkar weg gaan, maar Gerrit heeft er ervaring mee, en zegt dat het helemaal niet makkelijk gaat. Als we onderweg de spullen achterlaten zijn we ze kwijt.

Bij Helga durf ik niet aan te lopen. Dat is te pijnlijk. Ik ben wel overtuigd dat de moeder en vader dood zijn, en dat ze zich van het leven heeft beroofd. Mijn pakjes boeken zie ik wel nooit in Holland denk ik, dat is wel erg jammer.

Het is koud. Of ben ik ook al grieperig? Gerrit ligt op bed met hoofdpijn. De anderen hebben zich allemaal al overeten. Andries Koopmans ligt nu op bed.

Jan : 

Zaterdag 5 Mei 1945.

Vanochtend heb ik mijn zaakjes zoo gepakt, dat ik alleen met mijn rugzak met het allernoodzakelijkste erin weg kan. De koffers en de pakketten met boeken (2 stuks) heb ik ondergebracht bij Frau Lisurek en Frau Boesader, onze kruideniersjuffrouw, bij wie we steeds kaarsen plaatsten. Ze hebben me beloofd, de koffer op te sturen, en dat is voor mij een heel groote zorg minder. Maar hopelijk kunnen we nog iets meer meenemen dan alleen een rugzak. {Jan heeft hier zijn vulpen bijgevuld} Hoe dan ook, we kunnen nu ten allen tijde binnen 10 minuten vertrekken.

Een hoogst noodzakelijk, hoewel minder frisch werkje was vanmiddag het schoonmaken van de WC’s; wat verdieping voor verdieping moet gebeuren. De werksters weigeren het te doen, en Frau Lisurek heeft geen macht meer over ze. En daar we geen zin hadden, ons met die stinkboel ziekten op de hals te halen, hebben we (d.w.z. de Belgen en de Hollanders van de eerste verdieping, de Franschen waren plotseling allen weg) de zaak zelf maar in handen genomen.

Gisterenavond kregen we om 10 uur ineens bezoek van 2 Russische soldaten, die met alle geweld een onderkomen voor 10 man wilden hebben. Maar toen hij boven de puinboel gezien had, en vooral toen hij de WC’s geroken had, was hij heel gauw verdwenen. Merkwaardig, zoo vriendelijk als de Russen worden als je ze vertelt dat je “Hollandski” bent, zoo giftig en vuil worden ze als ze horen dat ze met Franschen (“Franzooski”) te maken hebben.

De Katholieke Fractie is vanmorgen naar Friedrichsfelde vertrokken. Ik ben benieuwd wat ze voor ervaringen opdoen. De nieuwste berichten zijn, dat de jongens daar in lagers ondergebracht worden, en te eten krijgen. Op slapen was echter niet gerekend. Iemand van Borsig die hier toevallig een Hollander kwam opzoeken vertelde, dat de studenten daar zich allang op weg begeven hadden. Fred is dus misschien al thuis, daar Tegel ongeveer een week eerder in Russische hand was dan wij. Maar ze zullen zich dan thuis wel ongerust gaan maken over mij.

’s Avonds hebben we de zaak nog eens bepraat, en we hebben besloten tot Maandag te wachten. Zijn de Amerikanen er dan al, dan vervoegen we ons daar om inlichtingen, en zijn ze er niet, dan gaan we op ons eigen houtje naar het Westen. Tenminste, als er geen andere berichten tusschen beide komen.