Maandag 14 Mei 1845. Oos : Ik zie al aankomen dat straks enkele mensen van mijn brood moeten mee eten.

14 Mei 1945

Verjaardag van Mams. Jan feliciteert me, er is altijd wel een Jan die er aan denkt. Arme Mams, ze hunkert er naar dat ik thuis kom, en ik zit nog steeds hier. Ze denken natuurlijk dat me wat is overkomen, omdat Jan Egberts wel thuis zal zijn. Iedere dag komen er mensen aan uit de Westelijke gebieden, en ik, domkop die ik ben, zit nog in Berlijn. Ik zal wel voorzichtig moeten zijn, en geen te grote emotie teweeg moeten brengen. Het beste is, eerst naar de voorkant te gaan, of op andere wijze een bericht vooruit te sturen. Niet domweg thuis komen, ze zouden er allemaal een hartkwaal van krijgen. En dan, wat ga ik dan doen? Naar prof Bijvoet, een van de eerste dagen al! En vooral niet vergeten het dagboek bij te houden! De eerste indrukken van thuis horen er ongetwijfeld bij. {Oos heeft hier wel een zeer vooruitziende blik.}

Deze dag heeft een vervelend slot. Er moet een lijst opgesteld worden van de namen, en dan komt de kwestie J.E. weer op. We moeten hem bedriegen. Een wijziging in het begin was veel eenvoudiger geweest dan nu.

Vanavond is er bijna ruzie tussen mij en Jaques {Witkop} naar aanleiding van een nonchalante houding van de laatste tegenover het eten halen. Mijn stemming is erg slecht en ik ben waarschijnlijk erg agressief geweest. Maar ik kan me ook ergeren aan mensen die niets meebrengen en als ze genoeg te eten krijgen van onze spullen meteen nonchalant worden en het eten niet eens serieus willen halen! Ik stel voor niet met brood te ontbijten, omdat we dan brood uitsparen voor de reis straks. Want ik zie al aankomen dat straks enkele mensen van mijn brood moeten mee eten. Het is nu uit met mij gulheid, ik eet mijn voorraad zelf op. Met roken het zelfde.

Het weer is omgeslagen, wind en nog eens wind. Weinig zon. Op het terrein van het kamp is er constant een grote stofwolk. Jan probeert prisma’s uit het Flak-apparaat te peuteren, maar hij heeft geen goede schroevendraaier.

’s Morgens steeds bij het ontwaken het “Holtzhackerlied” gedraaid op de grammofoon. De slinger is weg, dus gaat het met de hand. Andries {Koopmans} heeft al een grote vaardigheid en draait met constante snelheid. Mijn rol is steeds boos te worden als iemand het lied fluit. Er is maar één plaat plus onze eigengemaakte plaat.

Jan : 

Maandag 14 Mei 1845.

…

Na de vier midzomers warme dagen, die we gehad hebben, is er vannacht ergens in de buurt een hevigen onweersbui gevallen, gelukkig niet bij ons want anders hadden Oswald en ik hart naar binnen moeten vluchten met onze dekens. Wel werd ik wakker van het weerlichten.

De avond was prachtig, een echte zomersche avond. We hebben een lange wandeling gemaakt, en onder het wandelen door driemaal Fransche taptoe gehoord, die in de verschillende kampen werd geblazen. Ik herinner me nog dat Marinus Kruimel vertelde, dat op Waalsdorp ’s avonds op speciaal verzoek van de onderofficieren de Fransche taptoe geblazen, omdat die zooveel mooier was dan de Hollandse.

Een tweede speurtocht om Fred re vinden vanmorgen had evenmin resultaat. Wel schijnen er transporten te gaan, want de Italianen trokken vanmorgen in groote hoeveelheden weg. Er wordt beweerd dat ze vóór het eind van de week weg zullen gaan, ieder met 30 kg bagage.

…

Het eten, dat we hier doen, is werkelijk schandalig. Het is een complete mestkuur: veel eten, niets doen, en dan den heelen dag in de zon liggen. Hoewel ik hier doorga als onverzadigbaar, kon ik vandaag voor het eerst mijn rijst niet op. Als dat nog 14 dagen zoo doorgaat groei ik dicht; mijn buik heeft nu al aanzienlijk in omvang toegenomen, en ik heb ook al het preludium van een onderkin meenen te zien. Maar kwaad kan het niet, een goed bodempje op te doen, want we weten niet, hoe we de zaak in Holland aantreffen zullen. En daar zal het voorloopig wel niet overvloeien van melk en honing.

In de flakstelling staat o.m. een optische afstandsmeter, systeem Teletop. Dat ding heeft een zeer speciale attractie voor me, waarom weet ik niet. Waarschijnlijk wegens de prisma’s en de lenzen, die er inzitten. Het is dan ook een ware Tantaluskwelling voor me, er voor te staan, en de schroeven, bij gebrek aan een voldoende zwaren schroevendraaier, niet open te kunnen krijgen.

Met Skorobohatyj heb ik vanavond een heel ernstig gesprek gehad, en het resultaat ervan is, dat hij van zijn plan afziet om met ons mee te gaan. Het spijt me ontzettend dat het zoover moest komen, maar de anderen begonnen met dergelijken scheuten op hem, dat ik niet anders kon. Hij vatte het gelukkig nogal gelaten op. De anderen zijn mij in dat opzicht toch heel erg tegengevallen, het zijn echte Gronigners, egoisten tot in het aller uiterste. Groningers zijn een goed slag menschen om een avond mee uit te zijn, maar overigens is het een rotvolk.

Vanavond moest er opeens een lijst ingeleverd worden met naam, geboortedatum en plaats van bestemming. Zou dit werkelijk voorbereiding zijn voor de reis?

Het signaal “Taptoe” is een hoorn signaal dat volgens Wikipedia in de 17^e eeuw onder Maurits in de verenigde Nederlanden is ontstaan als het signaal dat het einde van de dag aangeeft. Later hebben Engelse legeronderdelen die in de Nederlanden gelegerd waren dit signaal overgenomen en uitgebreid tot “last post”, ook om het einde van de dag aan te geven.

Na de tweede wereldoorlog worden beide varianten van het signaal eigenlijk alleen nog gebruikt als moment van herdenking van de slachtoffers van oorlogsgeweld en vervolging.

De “Franse variant” die Jan noemt (vermoedelijk het signaal dat anno 2020 als Aux morts bekend staat), is op Wikipedia noch op YouTube te vinden, vermoedelijk betreft het de Last Post.