Donderdag 24 Augustus 1944 Oos : Avonden als deze kun je toch niet te vaak organiseren, totale kosten 15 Mark pp!

24

Alarm, om een uur of half twaalf. {nr 133} Het ziet er gevaarlijk uit maar het valt nogal mee, er gebeurt niets. Met Fr Kuschel in de kelder de verschillende types in het lab bekritiseerd.

24 Aug.

De dag van vandaag is weer eens vermeldenswaard, door de zeer typische gebeurtenissen. Om een uur of half tien komt plotseling Nowak binnen, terwijl ik net bezig ben een nieuw inlegzooltje voor mijn schoen te maken. Erg vervenend, Fr Schulz en Eckert staan toevallig bij me te praten. Maar er wordt weer niets gezegd, en Nowak interesseert zich alleen voor een tafeltje en een waskom. Er worden mensen bij elkaar getrommel, Roll, de Italiaan, de Pool, en ik. Verder nog het Russinnetje (Staporskaja) van het Lak-lab, en de twee Russinnetjes van Reuss. Rieß gaat ook mee, alles om een kamertje voor Frau Plichter in te richten. Ik moet met Nowak mee lopen naar voren, en hij is weer vertrouwelijk, klopjes op de schouder en zo. Eerst gaat het over het kamertje dat hij tot zijn beschikking kreeg. “Ja, dat moet je dan direct bezetten, anders gaat er een ander in zitten, en dan ben je het kwijt! Dat zijn de methodes bij de AEG”. Daarna komt het gesprek op mijn kamer, mijn privé wonen. Brunholl (?) de directeur v. het KWO heeft dit briefje twee weken laten liggen. “Ich verstehe das nicht, die kümmern sich umjeden Scheißdreck, und so etwas lassen die einfach liegen!” Mijn belangrijke aangelegenheden blijven dus liggen. Hoe ver je een mens als Nowak toch wel krijgen kan met een beetje geschikt, handig redeneren en handelen. De Jood in hem is wel ontwaakt, ik begin op Maarten te lijken! Dan wordt er verhuisd, een kast wordt een verdieping hoger gebracht, en nog wat stoelen en tafeltjes. Als het grootste gedeelte boven is wordt ik bedankt en weggestuurd. Een intermezzo gaf het “geval” van de schrijfmachine van Fr Plichter. De machine is de tijd dat ze in Chm E zat niet nodig geweest, en in de kelder gezet. Een andere afdeling heeft die toen “zolang” gebruikt, eerst met de belofte later natuurlijk alles terug te geven. Maar……ondertussen stelde deze afdeling zich met Huter in verbinding, en die gaf toestemming het ding verder te houden. Nowak heeft nu het nakijken, al zal hij zich wel niet gewonnen geven en moord en brand schreeuwen.

’s Middags is het weer erg warm, te warm om iets te doen. Bovendien heb ik slaap, maar nu Rieß er weer is wil ik in het Tropenraum gaan slapen.

’s Avonds met Jan uit. Eerst wat gegeten in Zum Spaten, en daarna naar de Zoo, waar we in “Femina” erg deftig gezeten hebben. Het was net of we in Savoy zaten in A’dam. Het is echt een nette tent, aardig omzichje en een paar juffrouwen, die zo nu en dan hun benen en borsten laten zien, al zijn die niet altijd even goed gevormd. We hebben zwaar geboomd, en waren het er over eens dat er gauw een eind moet komen aan de oorlog. Avonden als deze kun je toch niet te vaak organiseren, totale kosten 15 Mark pp!

Weer laat naar bed. Jan dB is nog steeds “ziek”, tot Maandag.

Jan vindt vandaag heel andere dingen belangrijk, maar hij was ook "ziek":

Donderdag 24 Augustus 1944.

Vanmorgen wilde ik met Herman Frederiks naar de Zoo gaan. Toen we er echter kwamen bleek dat het geval slechts ’s middags van 3-8 open was. Onderhand bleek dat het alweer “dicke Luft” was, en daar Herman niet zo nonchalant op dat punt is als ik, liet ik me om half elf meetronen in de groote flakbunker aan de Zoo. Dat zijn complete vestingen! Ik zal het nooit vergeten hoe zoo’n ding er van binnen uitziet. De begane grond verdieping is enorm hoog, en door allemogelijke tussenmuurtjes ingedeeld. Op de vier verdiepingen zijn de schuilplaatsen. Langs de wanden liggen kamertjes voor de luchtafweerdienst en in de hierop volgende gangen worden de menschen ondergebracht. Ik schat dat er een 1500 menschen in gaan. In het midden zijn weer dienstvertrekken en heelemaal in het centrum zijn een aantal groote liften met een trappenhuis. Een enorm aantal diensten is er ondergebracht, o.a. de staatsmusea, de Reichsbauinspektor der Reichshaubtstadt, en een aantal scholen (gymnasia). Die hebben zelfs een eigen docentenkamer bij een luchtaanval! Verder zitten er voor de luchtwachtdienst een complete meubelmakerij en een broodbakkerij met cantine in. Alleen de luchtverversing is slecht. Het begon er zoo tegen half twee knap benauwd te worden. Ook de ontruiming duurt lang, vooral als je op de vierde etage zit. Het ding is voor de gewone bommen absoluut safe, maar of het tegen de 6-tons bommen die ze onlangs tegen de onderaardsche duikbootbasis in l’Orient gebruikt hebben, bestand is, staat te bezien.

Deze Flak-bunkers zijn eigenlijk een schoolvoorbeeld van vuile oorlogsvoering. Luchtaanvallen op de luchtafweerstelling op het dak, een legitiem militair doel, kan worden uitgelegd als een aanval op een burgerschuilkelder er onder, geen militair doel. In geval er zo'n 6-tonner, bedoeld voor de geschutstelling, door het dak breekt en daar onder af gaat vallen er vele honderden burger doden! 

Helemaal onschendbaar waren ze niet, maar wel gevaarlijk voor de geallieerden.