28 Jan. 1944 Jan : We hebben ditmaal midden in het bombardement gezeten.

Vandaag gaat Oos naar een concert

Jan schreef gisteren in zijn dagboek:

Donderdag 27 Januari 1944

… Vanavond alarm van 8.05 – 8.20. Het was ontzettend. We hebben ditmaal midden in het bombardement gezeten. Elk ogenblik hoorde je de bommen fluiten, en overal vlak in de buurt waren er inslagen. Alle respect voor de vrouwen, die in de sprlittergraben zaten. Ze hebben geen gil gegeven. Maar ik heb toch verschillende ogenblikken behoorlijk in mijn naad gezeten. Bovendien is de loopgraaf tegenwoordig niet meer verlicht, dus zaten we in het pikkedonker. Enfin, ook voor dit keer zijn we er weer goed afgekomen.

De barakken hadden dit maal wat meer schade dan anders: een paar plafonds naar beneden, en hier en daar kijk je tusschen vloer en muur naar buiten. In de buurt brandde het overal, en Ad den Besten en ik gingen eens kijken of we ook konden helpen hier of daar. Na veel moeite vonden we iemand die onze hulp gebruiken kon. Eerst bij de politie – brandweer. We hebben ons in stilte doodgelachen. Een echt Duitsche organisatie: op papier klopte alles, maar in de practijk niets: niemand wist waar hij hoorde, er was geen water, de slangen pasten niet enz. enz. enz. We hebben in stille devotie een paar minuten geluisterd naar wat een Haubtmann aan uitdrukkingen van zijn tong liet rollen. Toen er daar voor ons niets meer te doen was, gingen we meubels slepen. Daar we alpino’s op hadden, werden we algemeen uitgescholden voor Franschen. Er liepen prachttypes rond: o.a. een man in pyama met een hoge hoed. …

En vandaag:

Vrijdag 28 Januari 1944

Om 6 uur werden we door Frau Becker uitgeklopt, omdat we naar de fabriek moesten loopen. Overal langs de Spree heeft het gebrand. De fabriek zag er erg uit. Het gebouw A4, waar ik ook zat, is voor de helft uitgebrand, alle zes verdiepingen door. Het vuur is door de brandmuur gestuit, die langs het Gummilab liep. De Versuchsmischerei staat nog. Het lab zelf was een rokende puinhoop. Toch, alle principes ten spijt, vond ik het even een onaangename gewaarwording, om tusschen de puinhopen van de kamers, waar je acht maanden gewerkt hebt, rond te lopen. Het defoapparaat was een verwrongen hoop ijzer. … De Buna Abbau is “restlos erledigt”.

De werkbrandweer heeft zich niet al te erg ingespannen, niettegenstaande hun nationaliteit heb ik bijna geen Duitser gezien, die niet inwendig grijnsde.

Een ontzettende geschiedenis heeft zich in het AEG Lager Mühlenberg afgespeeld: tweehonderd doden. Oorzaak: de schuilloopgraaf. Deze was inplaats van in beton, voorzien van een dak van gevlochten teen, gedekt met een laagje zand. Bovendien waren de deuren afgesloten, en toen het goed begon smeerden de Duitsers, die de sleutels hadden hem. Er viel een phophorbom {brandbom} in de kelder, met gevolg dat er een paniek ontstond. Resultaat: 200 doden, in hoofdzaak Franschen en Belgen. 
…

 Ik ben kwijtgeraakt: mijn werkjasje, werkbroek met riem, een kleerenhaak, een handdoek, 2 pakjes zeeppoeder, 3 stukjes zeep, een tube scheercrème, en mijn mes, vork en lepel. Het meeste spijt het me van het jasje, de riem, de kleerenhaak en het eetgerei, de rest kan me minder schelen.