Berlijn 21 November 1944. Brief 126. Ik denk aan de Maliebaan, waar beslist ook wel wat kan gebeuren wat “represaille” uitlokt.

126

Berlijn 21 November 1944

Lieve Paps, Mams en Lily,

Het is al weer meer dan een week geleden dat ik voor het laatst in mijn pen klom, om jullie op de hoogte te houden van mijn doen en laten hier. Het ziet er nu niet naar uit dat deze brief jullie bereiken zal, maar dat is niet zo erg, dat risico loop je nu eenmaal met brieven op het ogenblik.

Er is veel te schrijven, maar zoals altijd in zo’n geval, weet je niet meer waar je zult beginnen. Nu, laat ik maar beginnen met onze verhuizing, een verhuizing binnen de barak het lager dit keer. Jan en ik zijn nu verhuisd naar een 4-persoons kamer, een vrij grote kamer, tamelijk hoog, met behoorlijk behang, een goede kachel en vier kasten. De kamer is ongeveer zo groot als de studeerkamer van Paps. We wonen er met een Belg die nooit thuis is, en er moet nog een Deen komen ook. We zijn er een stuk beter op geworden, het is veel rustiger dan de grote ruimte met veel mensen. Helaas zit er geen enkel ruitje meer in de ramen, alles is met karton dicht gespijkerd. De laatste Spreekrans vergadering hebben we hier gehouden, we waren allemaal blij dat we niet hangend en liggend op bedden hoefden te luisteren, maar dat we netjes in rijen konden gaan zitten. Dat maakt direct een prettiger indruk, vooral de spreker merkt het verschil goed. Het was Zaterdag j.l. wel een merkwaardige samenkomst, en we zullen deze dag ook niet snel vergeten. Drie Spreekransleden hadden de dag tevoren bericht ontvangen dat ze zich Maandagmorgen met koffers en al moesten melden voor transport met onbekende bestemming. Ja, er wordt wel erg merkwaardig met mensen omgesprongen, met contracten e.d. heeft niemand wat te maken. In ieder geval is dit nog veel erger dan het als arbeider in de fabriek gestuurd worden, wat anderen al is overkomen. De vertrekkende “gasten” zijn: Bastiaanse, v. Mieghem en v. Deenen. Je kunt je niet voorstellen hoe beroerd het is van vrienden op deze manier afscheid te moeten nemen. Maar nu ja, het is niet anders, en we hebben het afscheid waardig gevierd. Bob hield een uitstekende voordracht over de wijsbegeerte vóór Socrates, en daarna schonk Jan de Boer bier ter gelegenheid van zijn verjaardag. Het was een buitengewoon geanimeerde avond. (Zaterdag 18 Nov.) Zondag was Jan de B. jarig en ik heb een grote taart voor hem gebakken (bij gebrek aan een ander cadeau!) Ik had nooit gedacht dat ik nog eens met zoveel animo een taart zou bakken, en zeker niet dat deze nog zou lukken ook! In ieder geval, Jan was er erg blij mee, en we hebben er Zondag nog even in intiemere kring afscheid mee gevierd met de drie vertrekkers. We hoorden gisteren dat ze naar het Ruhrgebied gestuurd worden. Dichter bij het front, gevaarlijker, maar ook dichter bij huis, dat is een troost. Ééns zullen we er toch onderdoor moeten, dat is nu eenmaal niet anders, en hoe eerder hoe liever eigenlijk.

Ellendig zijn de berichten in “Het Volk”, een blad dat hier verschijnt, en waar maar verhalen in staan over het neerschieten van gijzelaars, 30 stuks in de Euterpestraat in A’dam b.v. voor Jan was dit wel heel erg, en ik denk aan de Maliebaan, waar beslist ook wel wat kan gebeuren wat “represaille” uitlokt. Waarom ze dergelijke berichten bekend maken, terwijl er niet bekend gemaakt wordt wie er neergeschoten werden, dat begrijp ik niet. Ieder levensteken van thuis wordt op het ogenblik met grote nieuwsgierigheid tegemoet gezien, maar er komt niets. We zullen blij zijn als we horen dat in Nederland alles voorbij is.

De voordrachten over muziek gaan nog steeds door, hetgeen erg prettig is omdat er geen concerten meer zijn, tenminste het is te moeilijk geworden om kaarten te krijgen voor die paar concerten die er nog zijn. De voordrachten zijn altijd even interessant, en de kring is wat kleiner en intiemer geworden.

De voordrachten over wiskunde gaan ook nog door, tot begin December. We houden er ons wetenschappelijke hoofd een beetje wakker mee, maar wat zullen we een hoop vergeten zijn als we terug komen in Holland….

Deze week ben ik plotseling weer optimistisch geworden, en ik heb het gevoel olland…..HH   ojbndat de oorlog niet lang meer duurt. Gek, zulke buien wisselen af met erg pessimistische, en je weet niet wat nu eigenlijk verstandig is, en wat onzin. Maar laten we het er toch maar op houden dat mijn verjaardag nog hier gevierd wordt, en dat ik dan gauw naar huis kom!

Veel liefs, en goeden moed, 

             Oswald