Dinsdag 29 Augustus 1944 Oos : En dan te bedenken dat de beter gesitueerden in Holland elkaar wijs maken dat het communisme niet zo erg is.

29 Aug 44

Het is de lieve Alexandra die me vandaag een extra duwtje naar beneden geeft. Jan is ziek, ingewanden van streek, en mijn eigen ingewanden maken het ook niet al te best. Vandaar ook dat ik me moe en vervelend voel. Maar nu dan de lieve Alexandra, het Russische studentetje dat in de cantine de borden weghaalt, en vroeger ook bediende. De dagelijkse glimlach die ik krijg, was vandaag koud en triest. Natuurlijk heb ik direct naar haar gezondheid gevraagd, maar daaraan mankeerde het niet. Ze vroeg toen hoe lang de oorlog nog zou duren, en ik antwoordde “3 maanden, dan staan de Russen hier”. Nee, nee, de Russen zouden nooit hier komen, de anderen misschien wel, maar de Russen beslist niet. “Ga je weer naar Rusland als de oorlog afgelopen is?” “Ik zou wel willen maar dat zal niet gaan. Voor jullie betekent het einde van de oorlog: naar huis, maar voor ons niet”. Dat ze gedwongen hier kwamen, en er niets aan kunnen doen, dat doet er niets toe, daar kunnen ze geen rekening mee houden. Steeds hetzelfde verhaal, dat allen vertellen die de toestand in Rusland kennen, zo erg is het beslist daar en niets minder. Wat een verschrikkelijke toestand. En dan te bedenken dat de beter gesitueerden in Holland elkaar wijs maken dat het communisme niet zo erg is enz. enz. Ben ik nu suf, of is de wereld met blindheid geslagen? Moet ik niet maken dat ik weg kom uit dit land, naar huis, of naar Amerika, of waarheen ook? En, dezelfde overweging van een paar jaar terug, heb ik het in deze pessimistische buien bij het goede einde, of in mijn  vrolijke, onbezorgde buien?

Ik geloof dat ik vader maar eens een brief ga schrijven, in een pakket meegestuurd. Het is waanzin om dergelijke feiten van het eerste belang, te verzwijgen. Maar aan de andere kant schrijven ze je natuurlijk terug dat je onder invloed van de propaganda komt, voor zover ze nog willen antwoorden na zo’n brief.

Het is toch meer vervelend als Jan er niet is, saai. Jan heeft macaroni voor me gebakken, ik heb dus bij mijn thuiskomst nog een lekker hapje.

In deze periode wordt het handschrift van Oos al maar kleiner. Spreekt hieruit angst voor wat er komen gaat?

Jan:

Dinsdag 29 Augustus 1944.

…

Ik heb vandaag weer iets ontdekt, wat bevestigd dat de Engelschen toch wel absoluut de heerschappij in de lucht hebben. Er wordt nl. elk uur door de radio bekend gemaakt of er vijandelijke vliegtuigen boven Duitschland zijn. Vroeger heette het als er niets was: “Uber dem Reichsgebiet befinden sich keine feindlische Flugzeuge”. {Boven het rijk bevinden zich geen vijandige vliegtuigen.} Tegenwoordig zeggen ze al: “Uber dem Reigsgebiet befinden zich keine feindlischer Kampfverband”. {Boven het rijk bevinden zich geen vijandelijke gevechtsformaties”.}

Losse storingsvliegtuigen worden dus blijkbaar niet eens meer meegeteld.

…