Dinsdag 6 juni 1944 Dagboeken : Om tien uur wisten we: Landing tussen Calais en Duinkerke, en ’s middags: Cherbourg en le Havre

Dinsdag 6 juni 1944

Zeer bewogen dag. Om één uur in de cantine wordt er beweerd dat de invasie begonnen is. Ik wilde de heren er juist op attenderen dat ik een schone witte jas aan had, en daar vinden ze de invasie belangrijker! Eerst geloofde ik het natuurlijk niet, maar de Duitse reactie was wel zo, dat er gepraat werd over de “invasie waarop twee jaar gewacht was”. Het moet dus wel ernst zijn. De middag is vol spanning, maar veel nieuws komt er niet uit. Roll. komt binnen, als ik met Frau Plichter sta te praten, en zegt: “Was die da alles eingeschikt haben, tjonge jonge, alles Franzosen, Belgier, Holländer und sogar Bulgaren. Na ja, das ist ja klar, die lassen erst die andere Hilfsvölker vor gehen, und wenn es geschaft ist kommen erst die Engländer … “. Ja, zegt Roll, maar … ich meine an unsere Seite ? Ach so, ach so meinen sie, ach so … ja, das sind ja auch alle Freiwilliger …  Het enige wat er nog te zeggen viel!

Verder nog hevige veronderstellingen, voorspellingen. Vier mogelijkheden voor mij:

1^e niet gemeend, 2^e gemeend en mislukt, 3^e een tweede Italië, 4^e een doorstoten tot Duitsland. Het is het meest waarschijnlijk dat ze een tweede Italië fokken, hetgeen een ramp is voor Europa. Frau Plichter tikt een twaalftal diners voor me, die vanavond voor het afscheid van Ad bedoeld zijn, als blijvende herinnering. Hij wordt er wel even genomen, maar hij neemt het goed op, even als Bornewasser.

Om half zeven ijs gehaald in de Bahnhofstrasse, een pan vol, waarvan we gezamenlijk eten. Daarna bruine bonen met spek. Aangezien niet alle bonen tegelijk gaar zijn valt het diner eigenlijk in het water. Gelukkig was Heijkens er niet bij, dat is veel gezelliger.

Toen kwam de vergadering, waarin Hans zijn lezing hield over cultuur en techniek, een veel te moeilijk onderwerp. We kwamen eigenlijk geen van allen tot een beloofd omschreven begrip van cultuur, laat staan dat er dan nog de verhouding tot techniek besproken kan worden. Zie verder verslag. Overigens zijn we allemaal zenuwachtig van de invasie. Iedereen eigenlijk, de Duitsers ook. De chef is weggeroepen voor de politie, bereidschap. In ieder geval is iedereen blij de “Endscheidung” komt. Zelf denken we aan de kleine mogelijkheid dat we naar huis zullen kunnen, een gedachte waarvan je gek zou kunnen worden. Om tien uur was het zover dat we wisten: Landing tussen Calais en Duinkerke, en ’s middags was gezegd: landing tussen Cherbourg en le Havre, eerst bombardement, dan parachute troepen, daarna landing onder marine bescherming. We zijn ontzettend benieuwd hoe het afloopt, het is kennelijk Amerikaans opgezet.

Heel typisch was de reactie van Werkman, die niet wilde geloven dat het de invasie kon zijn. Nee, je merkte er hier niets van, hij had hier bommen en pamfletten verwacht, maar niet dat het met stille trom zou gebeuren! En Thijs, die zo vrolijk was dat, toen de chef binnen kwam, hij zin had hem onder zijn achterste te schoppen! De manier waarop die anders zo stille Thijs dat vertelt is kostelijk.

Op het lab wordt door de intellectuelen uitgemaakt dat de invasie wel moest komen, omdat er in Engeland niet voldoende levensmiddelen e.a. zijn om 5 millioen man troepen te voeden. Een geheel nieuw gezichtspunt, de invasie moest dus komen, dan kunnen ze in Frankrijk het eten halen. Zou dat wellicht ook de oorzaak geweest zijn van de succesvolle veldtocht in ’40?

Uit Jans dagboek:

Dinsdag 6 Juni 1944

…

De invasie is van daag begonnen! Vanmorgen in alle vroegte zijn zegeland in Cherbourg en le Havre. Eerst hebben ze een bommentapijt gelegd,toen zijn de parachutetroepen gekomen en vervolgens de landingstroepen onder bescherming van het scheepsgeschut. De zaak staat hier wel lichtelijk op zijn kop, want Dr. Hoffmeijer, die majoor is bij de Luftwaffe is, en toevallig vandaag hier eens vroeg was, werd opgebeld dat hij onmiddellijk zich voor de politietroepen moest melden en wel voorlopig voor drie dagen.

…

Om tien uur gaven de nieuwsberichten de mededeling dat er nog veel meer troepen aan land gezet waren langs de Franse en Belgische kustgebieden, tot Duinkerken toe. Als ze in Godsnaam Nederland maar sparen. Het is niets anders dan puur egoïsme, maar ik hoop toch Amsterdam zooals het was nog eens terug te zien.

Het gaat er echter voor Duitsland nu op aan komen. Het is een zuiver “to beo r not to be”. Maar het is goed dat er eindelijk iets gebeurt. Die rust en latente krachten gingen meer op je zenuwen werken dan de spanning of de Engelsen het houden zullen.

Uit beide dagboeken valt de volgende discussie te destilleren:

Een op de fabriek werkend partijlid beweert dat de eerste golf landingen niet door Engelsen en Americanen maar door Belgen Fransen Denen, Hollanders en andere hulpvolkeren zoals zelfs Bulgaren en Roemenen is uitgevoerd. Wat de gedegenereerde staat van de geallieerden bewijst.  Frau Plichter, secretaresse, werpt hem tegen dat de Duitsers in Rusland precies het zelfde doen. Ja, zegt het partijlid, maar dat zijn allemaal vrijwilligers! Waarop iedereen er maar het zwijgen toe doet.

Uit de krant: