76
Berlijn 5 Mei 1944
Lieve Paps, Mams en Lily
Dat het nu al weer een jaar
geleden is, die ongelukkige dagen van spanning en die 24 uur voorbereiding voor
een reis van meer dan een jaar. Het is haast niet te begrijpen, dat de tijd zo
snel is gegaan. Er is wel veel gebeurd in dit jaar, maar niet genoeg om een
eind aan deze oorlog te maken. Bij de voordracht van Woensdag hebben we het er
ook over gehad hoe we de 6e Mei moesten herdenken. Ad den Besten
stelde voor dat we onze koffers zouden pakken en net als vorig jaar een
wandeling door de stad zouden maken, om dan onder geleide van soldaten ergens
in de Wuhlheide te gaan baggeren, zoals we dat in Ommen gedaan hebben. Als het
dan nog hard wil regenen, dan zullen we ons weer goed kunnen voorstellen hoe
het toen was. En dan dat verblijf in de barakken en tenten in Ommen, die
tientallen kennissen die je er ontmoette, de toespraak van de kampleider enz.
enz. Het begon eigenlijk pas echt zuur te worden toen we hier in dat eerste vuile
lager kwamen, en voor mij persoonlijk, toen ik achter de isoleermachine kwam.
En wat is er voor mij alles toch nog goed afgelopen tot nu toe. Tegenwoordig
excuseert de afdelingschef zich, dat hij zo weinig tijd heeft om zich te
bemoeien met het wetenschappelijke werk dat ik onderhanden heb, en de chef v.
alle laboratoria zegt dat hij natuurlijk mijn verlofaanvraag “befürwartet”
heeft, maar dat ik zo’n gewaardeerde kracht geworden ben dat ik beslist terug
moest komen. Een kinderhand is gauw gevuld. Maar ja, ik moet nog zien dat ik
verlof krijg. Jullie ziet in de wijze waarop we deze dagen hopen te herdenken,
dat we het gevoel voor humor nog niet verloren hebben. Ja, en dan denk ik nog
aan die sigaar die ik met Jan E, heb gerookt, en die me gered heeft van
tewerkstelling in Küstrin, waar ik beslist nu nog arbeider geweest zou zijn. En
dan de indiensttreding bij A.E.G. en de eerste kennismaking met een groot
bedrijf enz. enz. En dan komen we zo langzamerhand bij jouw verjaardag, Mams,
Ach wat hebben de onaangename dingen zich op jouw verjaardag opgestapeld sinds
het begin van deze ellende. Maar we hopen dat er ook nog gelukkiger
herinneringen aan verbonden zullen worden. Jullie viert maar of ik er bij ben
hoor, mams weet wel dat ik aan haar zal denken, niet?
Maar genoeg van al de
herinneringen, op het ogenblik is de toekomst belangrijker, al ziet die er ook
niet zo best uit. Voorlopig houd ik het maar bij het heden, dat is het beste.
6 Mei
Woensdag heeft Bob in het kader
van het Spreekransje een voordracht gehouden over wetten in de geschiedenis,
naar aanleiding van een boek van prof. Breisig. Een zeer interessante lezing,
Breisig is wat de toekomst betreft meer optimist dan Spengler met zijn
ondergang van het Avondland. Donderdag ben ik naar de Staatsopera geweest, waar
Arabella gespeeld werd, een opera van R. Strauß. Ik had dit stuk in de
Volksopera al gezien, in September, nu ik er wat meer vanaf weet, heb ik
gemerkt dat er veel overeenkomst is met de muziek in de Wagner opera’s, het is
dus waarschijnlijk een jeugdwerk van Strauß. Er waren twee bijzondere
attracties, ten eerste heb ik voor het eerst in de Staatsopera horen fluiten,
en ten tweede vergaloppeerde een der toneelknechten zich, en stond nog op het
toneel toen het doek opging! Overigens was alles weer erg mooi; het onderwerp
is een origineel leifdes-geschiedenisje, dat goed afloopt, zonder doden. Wat
dit laatste betreft geven de Wagner opera’s meer, zo vijf, zes doden in een
bedrijf. Als ik het er niet bij schrijf, ben ik altijd met Jan de Boer naar de
opera geweest, sinds we samen op het lab. zitten gaan we bijna altijd samen de
stad in, en samen in de rij staan voor kaarten. Voor verandering van lucht
namen we Vrijdag niet zoals de schoolmeester (de Schipbreuk p.17), een baby mee, maar we gingen naar
de opera. Weer samen, weer vroeger weg, hoewel onder een ander motief, maar
enfin, we troffen elkaar in de stad en gingen naar Orpheus und Euredyke, van
Gluck. Dit is wel een ander uiterste dan de opera van de vorige dag, dit is een
klassiek onderwerp, jullie gymnasiasten wel bekend, waar een opera op gemaakt
is. Het begin was ook echt en die sfeer gehouden, maar in het slotballet was
niets klassieks meer te bekennen. De onderwereld was griezelig, zoals te doen
gebruikelijk half verlicht en krioelend van gedrongen figuren. Lily kent
waarschijnlijk de aria wel ”ach ich habe sie verloren, all mein Gück ist nundahin”. Deze aria is erg bekend en ook zeer mooi. Voorlopig heb ik dus weer
genoeg opera gezien.
Hoe gaat het met mijn zus, is ze
hard aan het werk? Ja, het examen nadert wel voor je, geloof ik. Nog een paar
weken en dan zul je onder het mes moeten. Ik hoop dat je geslaagd bent als ik
met verlof kom. Trouwens, dat moet ik nog vragen, zal ik dan bij Barend gaan
wonen, of niet? Hoe denken jullie daarover? Dit zou ik graag eens weten.
Uiteraard praat ik veel met Jan de
Boer, en laatst zijn we toch tot de ontdekking gekomen, dat ik de eerste
Hollander was waarmee hij gesproken heeft in Duitschland! Stom toevallig, toen
hij bij Nowak zat te wachten, en ik er wat kwam afhalen. Hij was toen net in
dienst getreden. Het kan soms raar lopen in de wereld.
Woensdag is er vlak vóór de barak
een boom gevallen, omgewaaid liever gezegd, op de plaats waar ik geen vijf
minuten tevoren had staan praten. Ja, dan zul je door al die bombardementen
heen rollen en door zo’n stuk rotte kastanje sneuvelen! “Schikzaal” zeggen we
hier in goed Nederlands. Zeer binnenkort kunnen jullie officieel en officieus
verslag van mijn lezing verwachten. Nu Mams, ik hoop dat je deze brief op je
verjaardag (14 mei) ontvangt. Het is al weer een poosje geleden dat ik van huis bericht
kreeg, ik verwacht vandaag of morgen weer een brief. Klaas en Henk van Dam
hebben me laatst uitvoerig geschreven. Gek dat Klaas nog niet in Utrecht
geweest is, dat had ik eigenlijk wel verwacht. Volgende keer ben ik er beslist
bij als je jarig bent hoor!
Zaterdagmiddag.
Jan en ik hebben net weer iets
zeer onprincipieels gedaan, we hebben Duitse mussen gevoerd! Niet verder
vertellen hoor!
Thijs Vinks brengt mijn brief naar
de post. Ik maak dus maar een slot.
Brief van Lily en Mams 30 April
ontvangen, nog geen tijd tot lezen, beantwoord ze Maandag
Veel Liefs
Oswald
Geen opmerkingen:
Een reactie posten