Berlijn 22-3-'44 Brief 59 Verder heb ik nog kaarten voor twee opvoeringen van de Mattheus passion

Vandaag weer eens serieus alarm. Van 13:45 tot 14:50 en er valt ook wat. 's Avonds weer, van 21:45 tot 22:25 maar er gebeurt niets.

59

Berlijn – 22 – 3 – ‘44

Lieve P. M. en L.

Het is al weer een weekje geleden dat we Klaas naar het station brachten, en dus wordt het weer tijd om te schrijven. Ja, dat was niet zo leuk daar bij die trein. Geen tranen van de kant van Klaas, hoor, zo gehecht was hij nu ook niet aan Berlijn. Je hebt hier zo’n gevoel gekregen van “samen uit samen thuis”, en dan is het niet leuk als er één verdwijnt. Op het perron werden zijn papieren al gecontroleerd. Klaas, die anders altijd precies weet hoeveel minuten je er over doet als je van deze hoek van de stad naar de andere moet, wist niet hoe laat zijn trein vertrok, zo was hij in de war! Het moet ook wel erg gek zijn, hoor, zo’n reis naar huis. Voor mij zal het wel niet lukken vóór het eind van den oorlog, en dan weet niemand hoe we zullen gaan. Klaas reisde tweede klas, als heer dus! Klaas vertrok half acht ’s avonds, na afloop ben ik met Jan E. {Egberts} even de stad in geweest, en ik heb geprobeerd zijn interesse op te wekken voor boeken (ook Engelse en Franse boeken zijn er te krijgen). Het is maar matig in goede aarde gevallen, Jan interesseert zich letterlijk voor niets meer. Het was zo’n boekwinkel waar je echt moet snuffelen om iets te vinden. Jan wordt dan direct gezellig, begint te fluiten en stak zijn pijp op. En dat hier in het stijve Berlijn, het was geen gezicht. We zijn toen een biertje gaan drinken, dat beviel hem beter. Voor Jan zou het ook erg goed zijn naar huis te gaan. Ik ben blij dat ik in een groep studenten beland ben, die zich er bij neer legt dat ze nu eenmaal hier zitten, en er dus van maken wat er van te maken valt. Als je dan toch hier zit, profiteer er dan van door te zien wat er in Berlijn te zien valt, houd er dan ten  minste van over dat je wat beter Duits spreekt dan anderen, enz. enz.

Nu is wat dat betreft onze groep in Köpenick wel een uitzondering. Gisterenavond b.v. hebben we weer een voordracht gehoord, van Edzard Engelkens. Eerst wilde hij niet spreken, het onderwerp had hem te weinig bevredigd. Toen stelde ik voor dat hij dan maar een improvisatie moest houden over een onderwerp dat wij dan zouden bepalen! Dat was te veel, en hij heeft zij lezing toch gehouden; de grondbeginselen van het recht. Er volgde een discussie op die ook zeer interessant was. Het is toch veel leuker zo hier je tijd door te komen dan hangende in de bioscoop, of kankerend in een café. Naar voorbeeld van de Amstelkring heeft steeds de spreker van de vorige avond de leiding.

Zondag ben ik met Bob ten tweeden male naar de Wagner opera de “Meistersinger” geweest, en ik vond het nog veel mooier dan de eerste keer. Ik vind het zo jammer dat Lily dit alles niet kan zien en horen, ze zou er nog veel meet uit halen dan ik. Morgen middag ga ik naar een opvoering van Goethe’s “Faust”. Verder heb ik nog kaarten voor twee opvoeringen van de Mattheus passion, ik ben dus weer voorzien. Ziezo nu nog even de brieven doorlezen en antwoord geven op eventuele vragen. Eerst nog even een vraag aan Paps, met zijn 20.000 citaten: Shakespeare heeft eens gezegd “was großen thun beschwärtzen gern den Kleinen” nu willen we graag de oorspronkelijke tekst hebben (op verzoek van Jan de Boer). Jan de Boer en ik zijn op het ogenblik bezig, schrik niet, een opera te schrijven! We zitten de laatste tijd meestal alleen, dus we hebben er de gelegenheid toe. Het wordt een heerlijke parodie op het werk hier. Het paket met mijn bruine pak (van 10 Maart) Zondag ontvangen, er zat weer heerlijk veel lekkers in, erg hartelijk dank hoor! Mijn oude pak zal ik maar hier houden, ik heb er niet veel meer aan thuis, en mocht in Holland alles afbranden, dan heb ik er hier nog veel aan. De appels zijn goed over gekomen, en dat zo laat in het jaar! Brief van 17 Maart van Mams ontvangen, een lange brief die de schade inhaalt, hartelijk dank hoor, hij is erg gezellig. Klaas heeft geelzucht, zit nu thuis. Jan Pels is bij de Knorr Bremse en heeft het slecht, maar moreel gaat het hem goed. Van paps brief van 14 Maart. Ik heb gisteren een paket naar huis gestuurd, sigaretten voor paps, erg slecht maar in de pijp te roken. Ik heb vergeten de koffie er in te sluiten. Ik zal eens proberen brood naar huis te sturen. Wat ga je in Ouderkerk maken? Berg ook je eigen spullen op en niet alleen die van de fabriek, b.v. in schietkatoenkisten, die je dan buitenshuis ingraaft of zo, zodat er beslist een bom op moet vallen voor het kapot gaat het ergste gevaar is altijd brand.

Veel liefs en veel dank voor alle brieven en pakjes

Oswald

P.S. Jan de Muinck-Keizer gaat morgen naar Holland, naar ik verneem, zijn moeder zal wel in de wolken zijn!

Vanmiddag weer in de kelder gezeten, hier is niets gebeurd

OB

De beide brieven uit Utrecht waar sprake van is zijn helaas verloren gegaan.
Een schietkatoen kist is een aan de binnenkant met gegalvaniseerd plaatstaal (blik dus) of zink, waterdicht bekleedde houten kist, waarvan het deksel ook bekleed is en met twee messing bouten dicht gemaakt kan worden. Deze kisten werden op de fabriek gebruikt om schietkatoen, katoen dat door nitreren explosief geworden is, in op te slaan. Voor Paps dus gemakkelijk verkrijgbaar, voor de rest van Holland niet; waarschijnlijk zelfs geheel onbekend. Een van deze kisten is bewaard gebleven maar die heeft duidelijk nooit ingegraven gezeten. Of men zich geheel aan de instructies van Oos gehouden heeft is dus twijfelachtig.