Berlijn 19 November 1943 Brief 15. Ik heb een kaart gekregen voor de Mattheus passion, maar nu zit ik in angst dat ze vannacht het gebouw gemold hebben.

15

Berlijn 19 November 1943

Lieve Paps Mams en Lily,

De week is weer bijna om, zodat mijn brief weer op stapel moet. Aangezien er vannacht weer een aanzienlijke hoeveelheid bommen is gevallen, zullen jullie wel naar verhouding met spanning zitten te wachten op bericht van me. Deze brief zal ik dus vanavond nog sturen, dan zijn jullie weer gerust. Van Grandpère gisteren weer een brief gekregen, maar van jullie weer een poosje niets. Natuurlijk komt alles weer tegelijk. De brief van Grandpère stuur ik nog maar niet mee, het kan zijn dat deze brief erdoor vertraagd wordt, en dat zou niet prettig zijn. Grandpère schrijft dat hij dankbaar is voor zes pakjes die ik gestuurd heb. Ik had de pakjes moeten nummeren dan wist hij tenminste of hij alles ontvangen heeft, want ik weet niet of hij de eerste twee er bij heeft of niet! Ik zal nu maar doorgaan met sturen, er komen er in ieder geval wel aan, en dat is de hoofdzaak.

Deze week heb ik nog een extra brief verzonden, die ik niet genummerd heb, dit doe ik als nog (posthum) no 14.

Nu nog even een lofrede op het laatste pakje dat jullie gestuurd hebt.

De appels eet ik ’s avonds in de schuilkelder op, en het roggebrood ’s morgens bij het ontbijt, (met kaas). Roggebrood met kaas is nog steeds onovertroffen. Het voor Grandpère bedoelde gedeelte zal ik deze week nog versturen, als ik pakmateriaal kan vinden.

Voor de Mattheus passion, die zondag uitgevoerd wordt, heb ik een kaart gekregen, maar nu zit ik in angst dat ze vannacht het gebouw gemold hebben. Zo is er altijd wat. Het merkwaardige is, dat mentaliteit in deze oorlog langzamerhand zo wordt, dat je practisch alleen maar kijkt wat de gebeurtenissen voor jezelf meebrengen, en niet wat er voor anderen allemaal aan vast zit. Met andere woorden, je wordt egoïst, wat overigens een kwestie van lijfsbehoud is tegenwoordig. Als je solidair wilt zijn moet je je direct laten doodschieten, mee met de militairen die er in gaan.

Ik moet vaak denken aan het liedje van Maurice: Quand un vicomte renconte unautre vicomte enz. enz. zo is het met ons ook.

Vrijdag middag.

Zopas krijg ik weer een kaart aangeboden voor aan wetenschappelijke lezing, waar ik graag heel ga. Het posten van deze brief laat ik dan maar even over aan Bob, als hij kan, want de brief moet vandaag nog weg, dat scheelt jullie in de tijd die jullie in angst zitten. Ik ben altijd thuis als er alarm is, vanavond ook weer, want de lezing is al om half zeven afgelopen.

Lieven, tot schrijvens maar weer

Oswald